GOOD FRIDAY BIACAH TAWI

GOOD FRIDAY BIACAH TAWI
Evan Rual Uk
Khrih Vailam
1. Pathian zungzal tinhmi a si. Efe.3:11
1Kor.2:7...Vawlei ser hlân in
Efe.1:4......Vawlei ser hlân in
1Pet.1:20..Vawlei ser hlân in
A cunglei Baibal cacâng pa thum hna nih Khrih vailam kong he pehtlai in an hmanmi biafang cu 'Vawlei ser hlân in' ti hi a si.
Hi thil nih a fiantermi cu Khrih nih a tonmi Vailamtahnâk kha ruah lo pi ah a cang sualmi tonsual thil a si hrim hrim lo ti hi a si.
Zeizong vialte a hngaltu Jehovah Pathian nih vawlei serhlân in a rak hngalh chungmi cu minung sual i a tluk lainâk kong hi a si.
Cucaah vawlei ser hlân in misual khamhnâk ding ah vailamtahnâk i Khrih a thih lainâk kong hi a rak timhlamhmi le tinhmi a si ti hi a palh kho lomi Cathiang nih fiang tein a kan chimhmi a si.
2. Bia in a rak phuan cang.
Hramthawknâk (Genesis) 3:15 ah 'Cun minu he nan karlak ah ralnâk ka chiah lai i na tefa le a tefa zong ral an si lai' tiah Adam sual i a tluk ni ah Jehovah Pathian nih a rak phuanmi kha a hung tling i rul tefa a simi minung (MT. 3:7) nih nu tefa (Gal.4:5) a simi Khrih cu zângfah zawnruahnâk um lo in vailamtahnâk ah an khenh chih.
3. A thlâm in langhter a si.
Hramthawknâk 3:21 ah, "Jehovah Pathian zong nih Adam le a nupi caah saphaw angkifual kha a serpiak i a aihter hna" tiah a ti.
Adam te nupa nih an sualnâk kha thup lo tein an Pathian sinah an phuan hnu ah an sualnâk ngaihthiamnâk caah tuu thisen kha a rak luang (Bia.13:8) i cu tuu phaw lila hmangin anmah te an i sermi hnipuan theipi hnah kha a thlenpiak hna.
Cucu Khrih vailam ah Pathian tuufa thisen a luannâk ding le kanmah tuahmi dinfelnâk hnipuan kha Amah dinfelnâk hnipuan in thlen kan si lainâk kha a thlâm in a langhtermi a si.
4. Tahchunhnâk in langhter a si.
Chuahlanhnâk (Exodus) dal 14 ah kan hmuh bangin Izip salcannâk in a chuakmi hna kha Faraw le a ralkap hna kut chungin khuaruahhar khamhnâk an hmuhnâk cu Rili Sen ah a si.
Cu thil nih langhter a duhmi tak tak cu Sehtan sualsal i kan tânnâk chungin Vailamtahnâk i Khrih thisen a luangmi ah khamh kan si lainâk tahchunhnâk caah a si.
Zeicatiah Rili Sen hmangin Jehovah Pathian nih a sermi khamhnâk ah cun a thi dingmi Israel mi kha an luat i a luat dingmi Faraw ralkap kha an thi dih.
Cubangin Khrih Vailam ah cun zungzal in a thi dingmi misual kan luat i a luatdingmi Setan le sualțhawnnâk tu kha a thi.
5. A tak in a tling.
Good Friday ni ah Khrih kha vailam i an tah hlan ah khan vawlei biaceihnâk zung pa thum ah an kalpi i biaceihnâk zung pakhat hmanh nih a sualnâk an hmu lo. Judah biaceihnâk Mt.26:59-60. Pailat biaceihnâk Lk. 23: 4. Herat biaceihnâk Lk.23:15.
Biahngaltu (tehte) pali zong nih Khrih misual a silonâk kong kha an phuan. A rawitu Judas Iskariot, Mt.27:4. Pailat nupi, Mt. 27:19. Misual khenhchihmi, Lk. 23:41. Ralbawi pa, Lk.23:47.
Biaceihnâk zung pa thum le Biahngaltu pali hna nih " A sual lo" an ti dih ko nain Vailam ah khenhchih a sinâk cu NANG LE KEI SUAL RUANGAH a si.
A palh kho lomi Cathiang nih:-
Vawlei sualnâk a kalpi, tiah a ti. Jn. 1:29
A taksa in kan sualnâk a phorh caah a si, tiah a ti. 1Pet.2:24
Kan caah Pathian nih sualah a ser, tiah a ti. 2Kor.5:3.
Hihi Good Friday Biacah chung muru tak tak, nang le kei misual ca a simi cu a si.

PATHIAN MIN CU JEHOVAH A SI

PATHIAN MIN CU JEHOVAH A SI
Evan. Rual Uk
Thiang Thlarau le Cungnung bik thiltikhawhnâk thawngin pawi a si i minung sinâk ah tling tein ngaknu Mary nih a hrinmi Fapa cu vancungmi nih an rak chimchung bangin "Jesuh" tiah ti a si.
Lk.1:35.
Fapa sinâk in Jesuh nih a thlahtu Pa Pathian nawl kha Vailam cung i thihnâk tiangin a ngaih (Fil.2:8) caah a thlahtu Pa sunparnâk nih thihnâk in a thawhter (Rom 6:4) i lei le van nawlngeihnâk vialte kha a sinah pek (Mt.28:18) a si i min vialte lak ah min cungnung bik zong Pathian nih a pek ( Fil.2:9).
Thihnâk in Jesuh a thawhtertu le min cungnung bik a petu Pathian min cu JEHOVAH a si.
A palh kho lomi Cathiang ah Amah Pathian hrimhrim nih:-
"Abraham, Isak le Jakob sinah khan Zeizong tuah kho Pathian in kâ langh i ka min JEHOVAH tu cun an sinah kâ hngalhter rih lo" tiah a ti. Chuahlanhnâk (Exo.) 6:3.
"Keimah cu Jehovah ka si. Cucu ka min a si, Isaiah 42:8.
"..ka min hi Jehovah a si ti kha an hngalh lai" Jer.16:21.
Hihi (JEHOVAH) zungzal i ka min cu a si i chan vialte ah keimah philhlonâk a si," tiah a ti. Chuahlanhnâk (Exodus) 3:15.
Hrilhfiahnâk le dothlatnâk a phun phun zong a um ko lai nain zungzal in a hmunmi cu țial cia a simi Cathiang hi a si.
Baibal background le Baibal context te hna hi țial ciami Cathiang Biatak a thlengtu le sullam dang a ngeihtertu si loin țial ciami Cathiang fiantertu le fehtertu an si.
Amah Pathian hrimhrim nih voi li khêng te 'Ka min cu JEHOVAH a si' a timi hi zeitilei hmanh in thlenkhawh le merh khawh a si lomi le lei le van a rawh hmanh ah a hmun ding a simi Biatak a si.

LUNG PIANG LOMI TAM DAWH NAN SI

LUNG PIANG LOMI TAM DAWH NAN SI
Evan. Rual Uk
Pathian pakhat ah mi pathum kong le Pa Fa Thiang Thlarau min Jesuh a si loning fb ah ka post mi, comment an tuahmi ka zoh i mi zaah sawmkua hrawng nih Jesuh Pathian a sinâk kong lawng te an țialmi ka hmuh tikah lungpiang lomi nan tam ko ti kha a fiang.
Jesuh Pathian a sinâk a cohlâng lotu hi mibu phun thum an si.
1. Bu khatnâk cu Judahmi an si. Khenhchih ko, khenhchih ko tiah an aunâk a chan bik cu minung a si ko nain Pathian Fapa ah â chia tiah Judahmi nih an ti caah a si. Cucaah Jesuh kong țialnâk Biakam Thar Baibal uk 27 hi nihin tiang an cohlâng duh lo.
Annih zong hi Oneness a sit bak an si i Jesuh Pathian sinâk cu zeitilei hmanh in cohlâng kho ding an si lo. 'Kristian hna nih kan Judah tlangvâl pa an kan biak piak' tiah an hei ti sa lam ko.
2. Bu hnihnâk cu Jehovah's Witnesses tiah â timi hna an si. Hi hna hi Baibai uk 66 â tlaih ve ko nain Jesuh Pathian sinâk a cohlâng lotu an si.
Cucaah Johan dal kha câng khat i "Bia cu Pathian a si' timi zawn khi "bia cu pathian pakhat a si" tiah an thlen. Mirâng in 'the word was a god' tiah an thlen. Anmah lehmi mirâng Baibal 'New World Translation timi ah zoh.
Annih zong Oneness a sit bak an si i Jesuh cu Pathian si loin pathian a si tiah an ti.
3. Bu thumnâk cu kum zabu 18 hrawngin Zurup ah â semmi Liberal theology a zûmtu hna an si. Annih nih cun Mary nih a pawimi kha Josef ci bak a si ko. Tipil a in ri khan Thiang Thlarau nih a umpi i Vailamtahnâk ah khan cu Thiang Thlarau nih cun a chuahtâk țhân i cucu Penticost ni ah a ra țhân cang.
Jesuh a pum cu minung kel a si caah a ciam dih i a umti lo. Penticost ah a rami kha Jesuh cu a si ko. Jesuh dang a um ti lo. Jesuh a ra cang tiah an ti.
Annih zong Oneness a sit bak an si i Jesuh cu Mary lakfa a si ko, tiah an ti. Lai Baibal Thiang ah Isaiah 7:14 kha zoh law liberal kutneh na hmuh ko lai.
A palh kho lomi Cathiang nih fel le fiang tein a chim bangin Pathian pakhat ah mi pathum, Pa Fapa le Thiang Thlarau a zûmtu hna nih Jesuh Pathian a sinâk kan el bal lo. UPC le Oneness cheu khat hna tluk tein Jesuh Pathian sinâk hi kan zumh.
Asinain Pa Fa Thiang Thlarau min cu Jesuh a si ti hi kan zûm hrim hrim lo.
Zeicatiah cucu a palh kho lomi Baibal Cathiang ah a um lo.
A palh khomi minung nih an țawnchommi a si.

TEINÂK le TEITU cu A PALH KHO LOMI CATHIANG

TEINÂK le TEITUcu
A PALH KHO LOMI CATHIANG
lawng lawng a si.
Evan. Rual Uk

Sehtan nih Jesuh debate a zuamcawh i a panh lio ah khan Jesuh nih Sehtan teinâk le teitu ah a hmanmi cu a palh kho lomi Cathiang lawng lawng kha a si.
Cathiang Backgound le Context zong a chim theng lo. Cun Cathiang sullam le tinhmi cu hitihin a si tiah Baibal cacâng dang dang zong a la theng lo.
Tluangtlam tein a chimmi cu "tiah ţial a si" ti hi a si ko. Mt. 4:1-11 kha rel te.
Debate ah a zuamcawhtu Setan teinâk le teitu caah Jesuh nih a hmanmi cu țial ciami Cathiang kha a si.
A si lengmang lai i a si zungzal lai.

BAIBAL CU BAIBAL LILA NIH A FIANTER TAWN

BAIBAL CU BAIBAL LILA NIH A FIANTER TAWN
Evan. Rual Uk
Zeitikahdah holh theihlo a dongh lai?
A tlingmi a phâk tikah a dong lai, 1Kor.13:10.
Hihi a palh kho lomi Baibal Cathiang lehning a si.
Zeitikahdah a tlingmi cu a phâk lai?
A palh khomi minung lehning phun hnih.
1. Baibal tling tein țial tikah a tlingmi cu a phân lai. Baibal cu AD 95-100 hrawngah țial dih a si i a tlingmi cu a phân cang.
Cucaah holh theihlo cu AD 100 hrawng khan a dong cang. A tu i an hmanmi cu a deu a si tiah a palh khomi minung nih an fianter.
Hihi a palh khomi minung fianterning phun khat a si.
2. Jesuh a rat i vân kan phâk tikah a tlingmi cu a phân lai.
Cucaah Jesuh a ra rih lo i vân kan phâk rih lo caah a tlingmi cu a phân rih lo. Cuticun holh theihlo cu a dong rih lo i kan hman lengmang ding a si ko.
Hihi a palh khomi minung fianterning phundang a si.
A tlingmi a phâk tik ah...holh theihlo a dong lai tiah kuat khat Korin dal 13 câng hra ah kan hmuhmi kha a tang câng 11 ah:-
"Ngakchia ka si lio ah ngakchia holh in ka holh, ngakchia hngalh in ka hngalh, ngakchia ruah in ka ruah, asinain upa ka si tikah ngakchia thil kha ka hlawt cang" tiah a ti.
Holh theihlo a dongh cân kha minung pumsa sinâk in fianter a si.
Holh â hrawt kâmi ngakchia nih bia a chimmi cu a chimtu zong nih a sullam a hngal lo i a ngaitu zong nih kan hngal hlei lo. Zeicatiah ngakchia holh a si.
Upa kan si hnu ah cu ngakchia holh cu kan kaltâk i a chimtu le a ngaitu zong nih fiang tein kan hngalhmi holh kha kan hman cang.
Korin khua i zûmtu hna hi thlarau lei ah ngakchia, rawlhak a ei kho lo i hnûk lawng a dingmi an sinâk kong kha Cathiang nih hi ti hin a chim.
"Rawl si lo in hnûk in kan cawm hna, zeitintiah atu tiangin rawl kha nan ei kho rih lo, atu hmanh ah nan ei kho rih lo maw?" 1Kor.3:2.
Cucaah holh theihlo a dongh cân, a tlingmi a phâk tikah timi hi Cathiang Baibal țial dih AD 100 hrawng zong a si lo i Jesuh rat i vân phâk ti zong a si hlei lo.
Cucu a palh khomi minung hrilhfiahning an si.
A palh kho lomi Cathiang nih cun 'ngakchia thil cu upat tikah an dong tawn' tiah a ti.
Cucaah holh theihlo cu thlarau lei ah ngakchia a simi thil a si i thlarau lei ah upa si tikah amah tein a dong ko lai ti hi a palh kho lomi Cathiang hrilhfiahning a si.
Keimah pumpâk in Thlarau thikpêk phunkhat a simi holh theihlo hi ka ngei lo. Zeicatiah kei cuThawngțha chim le Cathiang, Cathiang lila in fianter, Thlarau thilpêk hi ka comi a si.
Asinain Thlarau thilpêk phunkhat a simi holh theihlo hi a herh ahcun zei tik cân pauh ah Thlarau nih a kan pêk khawh ti hi ka zumh. Asinain Thlarau pêkmi holh theihlo cu Cathiang he â ralchanh hrim hrim lai lo ti zong ka zumh.