Chuak Awk a Țhati Lo

2006 ah malaysia ka phan ka phan zarhkat rian lo in um, a zarhhnih nak ah rastorent ah kahawi lenih rian an ka hmuhsak vanțhat ah ka ti la maw ? Kawlpa kuttang ah țuanding kan si, holhthiam kathiam rih lo ka zenhngai ni khat ni harka tingai nain ka hnechom ni khat ni cu a liam veko.

Zarhkhat a ka țuannak a si cang ka theih lomi tete kawlpa nih cun a ka chim peng keizong nih kan mahkawl rammi a sicâh ka theih lomi tete ka hal vepeng a nih zongnih a ka chimve, cân a sua kan i nel,kan ni ngamh ngai keizong nih ka nel ka ngamh ngai, zingzan a tam hmunkhat ah cun kan țuanti lawikal pah zonghmun khat ah kan tlungkal kan boss le nih inn an kan pekmi ah kan umți hna nu adang khan ah pa adang khan ah chunzan in kan i pachiah hna, zingzan a tamtik ah cun ka sinah duhnak bia a ka chimh kalau ngai kathin khi phudutphudut tikhin aa suk ka hmur ka bohnawh ka khat hmanh ka let lo, chunni tlak ka chawn lo an nih rawlchum an si kei rawlpetu kan si an umnak lei ka va kal poh ah a rakka chawnh tawn ka chawn hlei lo.

Thlakhat fai aliam cang ka sin ah cun a chimpeng rih ka um kho veti lo kan si kho la lo tiah ka leh, a mâ hlei lo zeidah kan si khawh lonak ding cu a um a ka ti? Kei cu miphun dangvat ka timlo a hrimah kei cu khrihfa mi ka si câh khrihfa mi long ka vak la ka ti, nang he cun kan biaknak zong â khat lo ka ti, ti hin a ka leh kanpa hnih kan i duh a cun cu hnatham cu zeidah buaiding a um a ka ti.

Cu thawk cun ka pumhnak zongah a ka zul a pumve zei paohah ka câh a țhat nak ding a si ah cun a zuam ka nuamhnak ding a si ah cun tuah hreh mizong angei lo voi tam ial ka sin ah a pum biaknak ah cun buaiding a umlo a kati a herh ah cun khrihfa zongah ka lutko la  kati, cu ti cun a ka zulhdoi tikah cun keizong nih cun zingzan a tamtik ah cun ka rak duhve ka tiko lai pheh awk a um lo, kum 1 ial kan kal hnu ah kan i um nuva kan si cang,

Pumh nak lawnghmanh siloin khau fellowship rian țuannak zong ah a tel ngai rih ka duh chinchin thawhbuarh zongah a huam, a țulherh mi ah cun a nunzong a siang ngai.

Nuva kan sinak caan a sau tikah cun pathian thlaw chuah fapa kan ngei fa neih hnun cun laimi sin ah ka chuak vaktuk khoti lo ka tel kho tilo kan pa zongcu a mizia a dang ngai cang caan a sau deuhdeuh a dang deuh deuh kan fa zong cu holh a van thianpah cang ka fa zoh khenh he cun ka buaingai cang kan panih le a kan dawtko na in pumhkhawmh kan duh zongah a rian he cun a kan zul khoti lo kan nufa he cun kan chuak vakkho ti lo.

Kum hneh a liamhnu ah fanu kan nei tthan cu hun lebang cun hawi sin ah a langh chimhlah thawngpang zong kan i thei kho tihna lo tuandeuh i kan pa nih a ka duhdawt tukmi kha a tuah cun mahban tukkhan a si naisai tilo kan fale minhmanh ah laimin a langti lo kawlmin lawngte an si cang zeiti hmanh in a ka kaltak tilai loti khi a hmuh tuk cang cuti cun in chungkhar zong a dangngai cang zinzan sik elnak a um cang tthat chuah zongah pa kan ti cu zukam an nams cangah cun zei an tuak tan tilo bia rumrum an ka in a chuak cawlh tthen ding le kar lak ah fa le an um cang tthen lo ding le celh ding a siti lo caah khua tampi in ka ruat ka chirti ah le san a tlaiti ttunglo.

Inn chungkhar ah dawtnak mui hmai a cuangti lo kirdingah le si kha tilo biaknak nih le a dangcang pakhat le khat theih thiamnak aleng khoti lo!!

Nifa tiin te nun chir in ka um cang hivial laipa an tampi ko kawlpa ngelcel ka rak vatmi hi cu.. voi khat khuaruah nak nih thil kan rak timi hi poi taktak a si, cu caah cun lainu ka hawi le vial te hna hi caa a relmi vialte hna a ttial zia zong ka thiam lo caah ka chimnak nih cun  chimzia zong ka thiam lo ka tonmi hi cu ton veding hin cun ka sianghna lo cu caah cun caan na neih lio ah hin miphun dang cu a vat hrimhrim hlah kan laipa cu zu an dindeoh a si zongah a tamdeuh cu dawnnak theih thiamnak tampi a um lai ngeih chiat nak na tawn caan zong ah an hnem kho tuding an si cu caah cun miphun dang hna na vat a siah cun zeimaw can cu na nuam kho ko lai a si nain a donghnak lai kha na ruah hmasa ah ka duh , miphun dang kawlpa ka vat ah cun zeidah a phi q chuak la timi ruat bu tein na tuah kha saupi in na tuah hlan ah ruathma sa ti kha kan sawm duh.

A chim zia ka thiam lo caah na duh lo a siah cun raak i ot ve hmanh na theih ko la !!!!!!!!!!

Nu holh pa Holh An dannak

Salai CinZah Cabuai cungin

Biahmasa 

Ka lungcung ummi ka ṭial rere ah hi laiholh(hakha) in kaṭial ṭhin atu ṭum cu kan mah holh in hawn ṭial ve rere ang nge cu ah poh cun Pa ka ni a pa holh in hawnṭial ka tum ang, Nu / Pa holh an dannak hi mi chimthawng ka theihnak in ni lo a an ṭialmi ka rel cunglo ka ṭialmi hi adik ka tinak ni loin keimah cabuai cungin ka ruahnak leh ka tuaktan vedan ani, arel duh mi kan um acun adih donghtiangin rel in lotum ve rawh a laipalak ah i tawp anih ah cun, aphi ithei cuanglo ang cu vang cun adih tiang aw lungsau tiin.

1. Ahlan kan Pi/Pu chan
Ahlan ah kan pi leh pu ho cun laiholh diktak mei an lo hmangin khua an lo sa, ti cu darut chimmiah locun theihtheih ani el rual poh ani lo, an nehhnu leh an tuanbia tete mi chimthawng ka theih ah hin an ṭawngkam chuak tete hi laiholh ani, ti cu tukan ruahnak ah poh a umvek poh karingah, atu ah tette poh nu in an hmangreng ani.

2. NU/ PA HOLH AN DANNAK
1850 hrawngah DAWN khua hi thlak a loni, cu an tlak lioah cun laiholh vek hman alo ni, ahlan chan ah cun kan pi/pu chan ah cun NU leh Uite ti chan a lo ni Nu hi miphun tlau an ni nubia an zul ngai lo ti alo ni, kan pi leh pu chan cohah ani lo Bible tiangin ani.

A) NU an hmuh dan tlawmpal
   NU rere hi hmu niammi an ni an lo kal leh an rian tuannak rere ah tlai deuh anih pohin sul ah an lopuh ṭhin hlam a, Buh an phurh leh thing an phurh rere ah poh an in dinh tik ah an tove lo an thil an in ṭhum ve lo a chan cu an in dinhtik ah an tonak ah an hni tawka apol(hnawmh) anih ah cun Uire ah an pasal le in an puh ṭhin hlam ani, cu ti anih tikah nu rere in innchung kua ah ni rawhse khaw tlangah ni rawh se ro an rel ngailo, a tawinak kan chim anih ah cun( NU phun rel ani lo) tinak ani.

B) 1850 hrawngah Dawn khua hi Khuafo in tlak alo nih tik ah, cu lio ah laiholh(khuafo) holh te cu hman alo ni, hun ahawn kal zel a, Dawn khua ah (MIZO) ṭangin mission Pathian rianṭuan an lo lutlut anih, cubak ah ral an neih lio chan ani, atu le tu khua leh khua an in run in an inṭhiam ṭhin ani, bak ah ṭam a lo chuak ṭhin khat lei khat lei ah khua an losa ṭhin eitur nei lo in pur an lo phiarṭhin.

Hun a hawn kalzel a (MIZO) hi missonary Pathian biachim in kan khua ah an lo lutlut a ni, hun a hawn kal zel a 1920-1925 vel bawr ah khan Khristian ah miṭhen khat ho an hawn ni cho ta cuṭang cun, NU/PA holh an dang ciah rilo nain semhram an thawk tawh kan ti ang cu, laiholh thotho cu hman ani rih, cu ti cun mizo nen cun inpa kan nih angin kan tappi lungthu poh kan in ṭawmṭhin ani, cerhlun khua mi ho khi kan khua ah pur an lo phiarphiar ani, awl le caan ahawn rei deuhdeuh a 1946 ah khan Pu, Lal Hrim cerhlun khua mi cu Dawn khua ah Cachim tur in Mission rian ahawnṭuan a cu ti cun cacu alo chim hlam ani.

Aw le a awm am cu atheihtheih patawh awm e, Pathian lei nen Khawvel fimnak nen mizo nen kan in paciah tik ah cun, mizo ṭangin hawn kai rere cu mizo holh cu an hmang ngei ang ti cu an fiangsa, cu ti cun Pathian lei nen Cachim lei nen mizo miin mission rian an hawn ṭuantak ah cun, Dawn khua in sutpi angin kan lo in hngatchan ngei ang, kan hmai hruaitu an lo ni ngei ang cu, cu ti anih tikah, an nawl cu Dawn khua pa ho cun Nu ho cu cawn an awi ve lo kan titop mei ang, pa in kan khua ah mission rianṭuan ho holh daan cu in lakin nu cu anmah holh khuafo ṭangin an in phurhmi te kha an hmanter hlam kan ti ang cu ṭangcun kan holh hi an dan phah ta ani. 

Note : Hei cabia hi adikka ti lo keimah ruahnak in thil ani thei ang ngem tiin ka ruahnak ka hawnṭial mi ani, ka palhnak aum nih leh reltu zongzong in mi ngam ru, atheiciangmi kan um anih leh min hawn chim fiangru.

Na Pa Cakuat

Na Pa Cakuat

Dear... Ka Fa Na Dammaw?

Kafa Dawt nadam maw? Kan nih lei zong Pathian dawtnak thawngin kan chungkhar tein kan dam lio asi ve rih. Na kan chawnhlonak zong akum in aliam cang, na thawngpang mi kaa in kan theih tawn nadam le damlo na thawngpang theih duh ah khua lei a van chawntawn mi sin ah ka hal tawn adam lio asi rih anti thawng ka theih a ka hna a ngam tuk ka lawm tuk, kan chungkharin Pathian sinah thla kan in campiak zulzang.

Ka fa azei asi khom ah atu chan cu internet chan an ti cu azei le zei dik atam ngai rua tuhrawng mino nih an chimceih ngai mi feibuk antirua cu ah cun na tam ngai rua amah bel te na nu le pa hi phaisa na van kuat theng lo zongah a chawnh tel cun voi khat tel cu van kan chawn te na hawi le sin ah voi kahttel cu van kan chawn veseh tiin kabohdengin bia kan in cah lengmang nain a tu tiangah cun voi khat taktak lawng na phanka teah na kan chawnh kha tidah lo cu na aw ka kan theihlonak asau ngaicang, azei asi khomah phaisa na kan kuat khawh lozongah na nu le pa kandam rih ve caah a chawnhtel cun van kan chawnve tawn mu ka fa Dawt.

Ka fa dawt azeisi hmanh ah tuhrawng cu feibuk an ti lengmangmi ah kan khua chung mino cheu khat zong an tlawngleng pah ve i ramdang thawngpang tete an kut cungteah an theih khawh dih cang nan fellowship nan rianṭuannak le nan iṭhit hrau nak nan thawhbur tete hna ah na peh tlaive maw, kan nih khua lei ummi nu le pa nih cun nan thawngpang hal le ka fa zeidah alawh cangti hi atu le tu khua lei a van chawntu na hawi Pa lian nu le pa sinah ka va hal tawn, anu le pa sinah van kan chawnve sehti kan cah sek ko nain atu tiang zeichawnh thawngpang aleng fui locaah, Kan fadawt hi zeidah alawh la ti hi kan tappi khur zongin ruah lo awk aṭhaṭ lo ruangah na konglam hi kan tappi khurchungah chim ceih adai lo caah, khua fakpi ruatbu tein khua van sa mu.

Kha Azei asi hmanh ah Na nu le pa hmanh na chawnh lo hmanh tiah, khua mi nan umnak nan ṭhithruainak tel ah cun khua misin ah pello tein langh ve van izuam mu, A tu le bang cun DDC thawngpang nih kan hna ka ah bia achim zungzal, mi pahnih thum umnak le zalam tlang ah ceih lulh malh asi cang caah thurhburh kongkau hna ah pel lotel intel khawh van i zuam, khua lei ah nan thawngpang tete theih lo taktak aum ti lo caah min cazin ah na bau sualah cun Na chung khar le nih khupi hmai ah kan mit kan au ngam la lo hi, cu caah cun khuami nih tuahṭuan ding an timi ah cun tel khawh peng ahmaisa cem sivan i zuam zungzal.

Kan bia asautuk cang caah nan rian le khai lak ah arelzong ṭhaṭhi in na ka relpiak lai lo ti ka phangpah, azei asi hmanh ah tutan, Hringtu Pa le ni cu kan neih zuamhmah cang caah Hringtu pa le ni asi bantuk in nang cu ka fa na si caah voi khatte tal cu van kan chawn kho law kan duh dahrah.

Na Caah thlacamnak in caan ahmang zungzaltu Na Pa

  

A Caan ah

Acaan ah, ka nuam
Acaan ah, ka ni,
Acaan ah, kaa lawm
Acaan ah, ka tlau.

Hmanh,seh
Acaan ah, kan hmuh
Acaan ah, ka ṭahnih,
Acaan ah, kan hlamṭhan
Acaan ah, na lodiam.
Cu,tin
Acaan ah, lawngnih
Ka nun arak kil.
17/6/2015

Salai Cinzah (Philosophy)

Theih ve rengreng ka duh (part 1)

Salai CinZah (philosphy) ti asi ko caah kei pumpak ruahnak le kei mah purhdah inka dah mi asi, ka chim mi le ka chim lai dingmi ah siseh, nang mah pumpak huat thu le nan mah chungkhar he a rak peh tleih zongah huatnak mitin rakka zoh sawh hlah u ti chim hma sa ka duh: Salai CinZah nih theih ve rengreng a duh ti tuin nan rak ka ruah piak naklai carel tu sin ah ngaihthiam ka hal sa, kei mah duh in van paw ve rengreng ning!

1. Dawn khua hi Khua fo in rak lut mi kan si ti cu cite liak cang mi nih cun kan theih dih ngawt ka zawmh, cu kan tuanbia le hla hna cu Salai CinZah nih theih ve rengreng ka duh? Atu Mizoram i ummi Dawn khua ti mi khi atu Dawn khua( kan khua) kan lut hlan ah kan rak um chungnak asi an ti i asi maw si lo, biatak asi maw si lo, bia chawk vai asi maw si lo, zum a tlak maw tlak lo, maw an chim pawr bia maw asi, kei Salai CinZah um har lung leng nih hin bia tak an si le si lo theih ve rengreng ka duh?

2. Asi kun ah a tu Hngarchip he kan i kar lak (ṭio) tili Dawn Kaili an timi khi cu atu tiangin kawh/auh asi, zeiruangah dah Dawn kai lii cu an rak ti? Asi ah mizoram in Dawn khua an rak lut ah hin mah Dawn kai lii an timi khin an rak kai an rak lunak asi an ti kun ne, a ho telpol dah an raksi hnga zei mi phun dah an rak si hnga ( MualCin) le (FanCun) cu maw an rak si hnga, Midang teh an rak i tello maw asi hnga an mah lawngnih maw, Dawn khua cu an rak tlak hnga i midang teh an rak itel lo maw asi hnga, Dawn khua cu MualCin le FanCun tlak mi a si an ti, Cu zong cu an i cuh hoi, asi ah an pahnih zongin rak tlakmi cu rak si sehlaw midang an ra i tel bak lo maw asi hnga, kei Salai CinZah nih nih theih ve rengreng ka duh ve cu awh ?

4. AD 1700 hrawngah Dawn ah cun (tlanglau) anrak um an ti asi kun ah tlanglau miphun cu tah a tu khawika ah hen an um kun hnga, Pu, Kap Sawi nih hla phuahmi ( tlanglau hna cu thlang kawlrawn in an rak kai i atu ah cun Bawm miphun ti hna) ati mi adik mi asi hnga maw? Asi kun ah adik mizong rak si rengreng sehlaw (Bawm) miphun cu miphun hme an si lo i an History tel ah kan khua tlanghrawn hi a lang ve hnga maw? Theih ve rengreng ka duh?

5. AD 1800 hrawngah lushai miphun an rak um ti asi ho cu mu an nih cu rak um zongah an ramhe neih te asi caah arak awm ve rnegreng, cu arak um mi pol hna cu atu khawi khua khidah an si hnga mu, cerhlun hrawnghrang khi maw an si hnga, an i ṭhek dih zongah mizei khi dah an si hnga, cu hna pol cu an thih viar cu zumh aum lo caah a tuchan ah cun an tuanbia le an hla hna ah langding asi cang lo maw a tu khawi ka ah dah an um hnga i khua an sakve hnga theih ve rengreng ka duh?

Part 2 in ka pehnolh lai.  5/6/2015

THEIH VE RENGRENG KA DUH?

THEIH VE RENGRENG KA DUH?

Part 2

Salai Cinzah

 

Part One ah kan i ruah cangmi hna, rawlhrawn nak: 1700 hrawngah Dawn khua rak tla tu hna cu (tlanglau) miphun si in, atu ah cun (Bawm) tiah auh an si ti cu Pu, Kap Sawi hla phuah mi “ Kan Lennak Dawn Tlang” timi ah fiang puk in a kan chimh. 1800 hrawng ah rak tla tuhna cu (lushai) miphun an rak si ti asi cu hna cu te atu mizo miphun khi sidawh an si cuh! A khua teh khawi dik khi dah an si kun ne la, Sali CinZah nih theih ve rengreng A duh ko ?

“1850 kum ah (khuafo) in MualCin le FanCun lam hruainak in an rak tlak i atu 2000 March 29 ni tiang sertu Pathian Dawtnak thawngin meimit loin kan” tiin DAWN kum 150 tlinnak Rolung 2000 March(Vaute) 29 ni ah sunglawi tak in an rak tuah mi nih 150 kan tlinnak dar khing cu atum cang, cu asi ah a tuah 2015 kan phan cang Kum 165 kan tlingcang kan kum lawng maw a upat ne la kan tuanbia khaw zei ah relding atu tiang kan hmuh kun ne lo, kan mi calngau pol tah Dawn khua tuanbia ṭialding ah khaw zei ah dah nan um kun ne, ho tel nih nan kan ṭialpiak kho lai lo maw? Mi khua pamaw kan tuanbia ṭialtu dingah kan sawm, kan fian ko nei lai, fakpi in na ruat bel ve maw? Dawn khua tuanbia ṭialtu ding ah Elijah maw kan sawm kun ne la, mah hihi Salai CinZah nih hin merem thiam loin, a ruat len mi a lungchung bia aphuan cang hi a zei asi khom ah Salai CinZah nih Dawn khua kan khua tuanbia le hla hi theih ve rengreng a duh.

Part One ah kam ṭhuahnak ah kan hmanmi (Dawn Kai Lii) kan timi kha atu kan chim cia 1850 hrawngah kan tuanbia si dawh asi, kan chimcang bangin FanCun, MualCin lawng cu maw an rak sitak adang apelte hmanh an umlo maw kan kum 150 tlinnak rolung nih cun, an mah pahnih lawngcu fiang put in akan fianh. Azei asi hmanh ah an mah pahnih zongrak si reng hna seh, an ṭhutto ning le a cawl canghnak an tuanbia ho tel nih dek asarmon kho tu ding kan um lo maw? Adik in kan sermon khawh lo hmanh ah a taw ne tal cun asermon kho pahmi an um maw? Tihi Salai CinZah nih hin theih ve rengreng acaak?

165 tlingcangmi Khua pakhat asi vemi tuanbia le hla rel awt aum lomi zei ruangah dah asi lai? Tihi Salai CinZah nih theih ve rengreng ka duh!

Part 3nak in ka pehnolh lai>>>5/6/2015